شناسنامه گیاهان > بهارنارنج
<p dir="RTL" style="text-align: justify;"><span>بهارنارنج، شکوفه های درخت نارنج است که این گیاه بومی بومی آفریقا و مناطق استوایی آسیا است. این گیاه،خاصیت آرامش بخشی قویی دارد و با کاستن از استرس، تعداد ضربان قلب را هم کمتر می کند. بهارنارنج افزون بر کاستن از فشارخون، خاصیت ضد میکروبی هم دارد.</span></p>
نام تجاری گیاه
Bitter orange
نام علمی گیاه:
Citrus aurantium
تاریخچه:
بهارنارنج با نام علمی Citrus aurantium بومی آفریقای جنوبی و مناطق استوایی آسیا است. امروزه این درخت در سراسر منطقه ی مدیترانه و مناطقی از کشور امریکا رشد می کند. بهارنارنج را، نخستین بار اعراب در اوایل قرن نهم میلادی در منطقه ی مدیترانه شناساندند. گفته می شود در حدود قرن 17 میلادی ایتالیایی ها، اسپانیایی ها و فرانسوی ها این گیاه را، به گستردگی استفاده می کردند. کاربرد و مصرف این گیاه به دوران باستان بازمی گردد. یونانیان باستان بهارنارنج را برای ضدعفونی کردن در آروماتراپی(رایحه درمانی) و گیاه درمانی استفاده می کردند. این گیاه را سده ی یازدهم میلادی در سیسیل پرورش می دادند. در اواخر قرن دوازدهم به اسپانیا وارد شد و در دوره ی رنسانس مناطق خاصی برای رشد آن درست کردند.
خصوصیات محصول
1- تنظیم ضربان قلب
در پژوهشی اثر غلظت های مختلف اسانس این گیاه، روی خواص الکتروفیزولوژیک گره دهلیزی بطنی (جریان الکتریکی در قلب پس از عبور از دهلیزها و رسیدن به بطن ها باید از ساختاری به نام گره ی دهلیزی بطنی عبور کند) با کمک مدل گره دهلیزی- بطنی و همچنین نقش حفاظتی اسانس بهارنارنج در آریتمی (ضربان نامنظم قلب) در خرگوش مطالعه شد. سه گروه مورد آزمایش قرار گرفتند که در هر گروه 6 و جمعاً 18 خرگوش بررسی شد. نتایج این تحقیق بیانگر تأثیر معنی دار غلظت های مختلف عصاره ی گیاه در افزایش پارامترهای الکتروفیزولوژیک پایه ی (زمان هدایت دهلیزی – بطنی، زمان تحریک ناپذیری کارکردی) گیاه است. به صورتی که زمان هدایت دهلیزی- گره ای در غلظت 10/3 میلی لیتر از 3/6±32/6 میلی ثانیه به 6/08±40 میلی ثانیه و زمان FRP از 5/1±147 به 3/6±166/6 میلی ثانیه افزایش معنی داری نشان داد. این تحقیق نشان می دهد که بهارنارنج به تنظیم ضربان قلب کمک می کند.
2- کاهش اضطراب و استرس
در پژوهشی مصرف 0/5 تا 1 گرم بر کیلوگرم عصاره ی بهارنارنج در موش های آزمایشگاهی با مقدار 10 میلی گرم بر کیلوگرم، کلرودیازپوکسایدريال، 400 میلی گرم بر کیلوگرم والپروئیک اسید و 1/2 میلی گرم بر کیلوگرم دیازپام مقایسه شد. نتایج نشان داد که مصرف عصاره ی بهارنارنج اثر آرامش بخشی چشمگیری دارد و اضطراب را کاهش می دهد. در مطالعه ای بالینی، اثر عصاره ی بهارنارنج بر استرس در زنان نخست زا بررسی شد. نتایج این آزمایش نشان داد که رایحه درمانی با بهارنارنج، سبب کاهش اضطراب زایمان می شود. اسانس های روغنی با تحریک مسيرهای بویایی در سيستم ليمبيک مغز، باعث بهبود روحيه و کاهش سطح اضطراب در طول زایمان می شود. این اسانس ها، از راه تنفس جذب می شوند و می توانند بر آنزیم ها، کانال ها و گيرنده های یونی اثر بگذارند، منجر به تحریک مغز، تسكين اضطراب و افزایش جریان خون مغز شوند و آثار ضد افسردگی داشته باشند. این اسانس های روغنی قادرند از طریق تنفس، از سد خونی - مغزی عبور کرده و با گيرنده های سيستم عصبی مرکزی وارد عمل شوند. تحقیقات نشان می دهد که این آثار به دلیل وجود ترکیب پاراسینفرین در این گیاه است. اخلاقی و همکاران مطالعه ای با هدف بررسی مقایسه ی اثر بهارنارنج و دیازپام در کاهش اضطراب پیش از عمل جراحی انجام دادند. در این مطالعه ميزان اضطراب در دو گروه بهارنارنج و دیازپام پیش و 2 ساعت پس از مداخله اندازه گيری شد. ميزان اضطراب آشكار پس از مصرف دارو، در هر دو گروه مصرف کننده ی عرق بهارنارنج و مصرف کننده ی دیازپام کاهش یافت. نتایج این مطالعه نشان داد، بهارنارنج را می توان پيش دارويی مؤثر برای کاهش اضطراب بيماران پیش از عمل جراحی دانست.
در یک مطالعه ی کارآزمايی بالينی دوسوکور تعداد 60 بيمار 48-14 ساله ی مراجعه کننده برای عمل جراحی انتخاب و بطور تصادفي به دو گروه 30 نفره تقسيم شدند. 2 ساعت پیش از عمل به گروه1 ، میزان 100 سی سی عرق بهارنارنج و به گروه 2 محلول يک قرص 5 میلی گرم ديازپام در100 سی سی آب بصورت خوراکی داده شد. ميزان اضطراب بيماران و علايم حياتی ایشان را پیش و دو ساعت پس از دريافت دارو ثبت کردند. نتایج نشان داد که ميزان اضطراب پس از مصرف دارو در هر دو گروه مصرف کننده ی بهارنارنج از 24.23±10.18 به 21.53±11.45 و ديازپام از 27.68±8.11 به24.68±7.94 کاهش يافت. با توجه به این نتايج، می توان بهارنارنج را يک پيش داروی مؤثر برای کاهش اضطراب بيماران پیش از عمل جراحی دانست.
3- تنظیم فشار خون
پژوهشی که سال 2012 در نشریه ی Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine منتشر شد، آثار مصرف عصاره ی بهارنارنج بر پرفشاری خون و سطح کورتیزول بزاق در 83 فرد مبتلا به فشار خون بالا به مدت 24 ساعت را بررسی کرده است. برپایه ی این پژوهش، استنشاق عطر شکوفه های بهارنارنج به طور چشمگیری فشار سیستولیک و دیاستولیک خون را کاهش می دهد. غلظت کورتیزول بزاقی (هورمون کورتیزول در واکنش به استرس ترشح می شود) هم به میزان چشمگیری کاهش یافت. این مطالعه نشان می دهد که استنشاق رایحه یا مصرف خوراکی شکوفه های بهارنارنج تأثیر مثبتی بر فشار خون و کاهش سطح استرس دارد.
4- ضد میکروب
براساس تحقیقات، اسانس شکوفه های بهارنارنج خاصیت ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی دارند. پژوهشی منتشر شده در مجله علوم زیستی پاکستان نشان می دهد که بهارنارنج در برابر شش نوع باکتری (به خصوص باکتری سودوموناس آئروژینوزا)، دو نوع مخمر و سه نوع قارچ، خاصیت ضد میکروبی دارد. فعالیت ضدقارچی قوی این گیاه با آنتی بیوتیک هایی مثل نیستاتین برابر است.
بهارنارنج حاوی مونوترپن ها، فلاونوئید، سینفرین، آدنوزین، آسپاراژین، تیروزین، والین، ایزولوسین، آلانین و بتا سیسترول است.
- نام شکوفه ی بهارنارنج یا نرولی از نام شاهزاده خانم ایتالیایی آنه ماریا گرفته شده است. این شاهزاده خانم، قرن 16 میلادی از این گیاه به عنوان عطر استفاده می کرد.
- در داستان دیگری گفته می شود که کلمه ی نرولی یا بهارنارنج از نام نرون امپراطور روم گرفته شده است.
- حدود 100 سال پیش، در دسته گل عروس، از شکوفه های بهارنارنج استفاده می کردند و باور داشتند این گل ها برای آن زوج، شانس، خوشبختی و شادی می آورد.
- درخت نارنج از اوایل قرن شانزدهم میلادی در جنوب فرانسه برای تولید آب بهارنارنج و عطر کاشته می شد.
در حال حاضر اطلاعات علمی کافی برای تعیین محدوده ی دوز مصرفی بهارنارنج وجود ندارد. به یاد داشته باشید که محصولات طبیعی لزوما ایمن نیستند. پیش از مصرف هر محصول به برچسب بسته بندی آن توجه و در صورت داشتن بیماری یا عارضه ای خاص، با پزشک مشورت کنید.
2 ساعت پیش یا پس از غذا.
- خانم های باردار و شیرده پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.
- افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.
- افراد مبتلا به بیماری چشمی گلوکوم (آب سیاه چشم) از مصرف این چای خودداری کنند.
- افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی، پیش از مصرف بهارنارنج به همراه چای های کافئین دار، با پزشک مشورت کنند.
-
بهار نارنج ممکن است با افزایش ضربان قلب و فشار خون، باعث تداخل در عمل جراحی شود. حداقل 2 هفته پیش از عمل جراحی، از مصرف بهار نارنج خودداری کنید.
ممکن است بهار نارنج با داروهای ضد افسردگی مثل فنلزین، ترانیل سیپرومین و داروهایی مثل میدازولام، دکسترومتورفان، ایندیناویر، لووستاتین، کتوکونازول، ایتراکونازول، فکسوفنادین، آمیودارون، دیزوپیرامید، کینیدین، تیوریدازین و پروکائین آمید تداخل دارویی داشته باشد. در صورت مصرف یکی از این داروها پیش از استفاده از بهارنارنج یا مکمل های آن، با پزشک مشورت کنید.
بهارنارنج طبیعتی گرم دارد. برگ های این گیاه به طور سنتی دارویی مقوی و ملیّن بود که برای درمان بی خوابی و آرام کردن اعصاب در مکزیک و جنوب آمریکا کاربرد داشت. مردم باسک(ایالتی در اسپانیا) بهارنارنج را ضداسپاسم می دانستند و برای درمان بیماری های معده، تپش قلب و سردرد از آن استفاده می کردند. در چین هم از بهارنارنج برای درمان دل درد و اسهال خونی استفاده می شد. مردم بومی جنگل های آمازون از بهارنارنج در درمان تهوع، سؤهاضمه و یبوست استفاده می کردند. روغن بهارنارنج در مصارف آشپزی، آرایشی و آروماتراپی هم کاربرد دارد. اعراب از شکوفه های بهارنارنج برای درمان ناتوانی جنسی استفاده می کردند و این گیاه، دارویی مقوّی برای برانگیختن و تقویت قوای جنسی در مردان بود. بهارنارنج به طور سنتی آرامشبخش و ضدهیجان های دستگاه عصبی است. سردردهای عصبی و میگرن را کاهش میدهد. برای رفع ضعف اعصاب و مشکلات خواب، کاهش علائم یائسگی، تنظیم فشارخون، بهبود سرماخوردگی، رفع سکسکه، یبوست و سرگیجه کاربرد دارد.
Khori, M., Naebpour, V., Rakhshan, E., MirAbbasi, A., & Zamani, M. (2006). The Effect of Essence of Citrus aurantium on the Electrophysiological Properties of Isolated Perfused Rabbit AV-node. Journal of Gorgan University of Medical Sciences, 8(2), 1-7. retrieved from http://www.goums.ac.ir/journal/article-1-56-fa.html
Haj Ammar, A., Lebrihi, A., Mathieu, F., Romdhane, M., & Zagrouba, F. (2012). Chemical Composition and in vitro Antimicrobial and Antioxidant Activities of Citrus aurantium L. Flowers Essential Oil (Neroli Oil). Pakistan Journal of Biological Sciences, 15(21), 1034-1040. retrieved from http://scialert.net/abstract/?doi=pjbs.2012.1034.1040
Bitter Orange. Herbal and Alternative Remedies. retrieved from http://www.zamboanga.com/z/index.php?title=Bitter_Orange
Bitter Orange, Citrus Aurantium. The Natural Path. retrieved from https://www.theherbprof.com/hrbBitterOrange.htm
(2011, February 18). Bitter and Sweet. The Medieval Garden Enclosed. retrieved from http://blog.metmuseum.org/cloistersgardens/2011/02/18/bitter-and-sweet
History, Myths & Legends of Aromatherapy Part 2 aromaticamedica. retrieved from http://aromaticamedica.tripod.com/id23.html
Find a Vitamin or Supplement, BITTER ORANGE. WebMD. retrieved from http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-976
( 05-12-2015 ). Bitter Orange. MICHIGAN MEDICINE UNIVERSITY OF MICHIGAN. retrieved from http://www.uofmhealth.org/health-library/hn-3935005
Bitter Orange. Drugs.com, Know more. Be sure. retrieved from https://www.drugs.com/npp/bitter-orange.html
12 Amazing Neroli Essential Oil Uses. Dr. Axe. retrieved from https://draxe.com/neroli-essential-oil/
نمازی، م.، امیرعلی اکبری، ص.، مجاب، ف.، طالبی، ع.، علوی مجد، ح.، و جان نثاری، ش. (1393). بررسی تأثیر رایحه بهار نارنج بر شدت اضطراب مرحله اول زایمان. مجله زنان مامائی و نازائی ایران، 17(111)، 19-12. قابل دسترس از:
http://ijogi.mums.ac.ir/article_3277_bd243ccc850d0dd02cb1d555a1613610.pdf
شبانيان، غ.، پوريامفرد، ا.، و اخلاقي، م. (1387). مقايسه اثر بهار نارنج (Citrus aurantium) و ديازپام در كاهش اضطراب قبل از عمل جراحي. مجله دانشگاه علوم پزشكي شهركرد، ويژه نامه طب تكميلي، 18-13. قابل دسترس از:
http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?id=94212